Restauratie van de grafkelder familie Muller-Smit van Heeswijk Enkele jaren geleden bracht onze vereniging tijdens een gesprek met de wethouder van Giessenlanden, dhr. de Jong, de slechte toestand van het familiegraf van de familie Muller op het Arkelse kerkhof ter sprake. Wij wezen de wethouder op de onderhoudsplicht van de gemeente betreffende dit graf, aangegaan door de gemeente Arkel in 1926. De wethouder beloofde e.e.a. uit te zoeken en dit had als resultaat dat de grafkelder vorig jaar is gerestaureerd. Opvallend aan de vroeg 20ste eeuwse grafkelder met opbouw van de familie Muller-Smit in Arkel is, dat elk spoor van de toen nog populaire neoclassicistische vormgeving in de funeraire cultuur ontbreekt. De opbouw is evenwichtig, strak en functioneel. Het geheel is met veel zorg uitgevoerd, getuige het schilddakje op het hoger opgetrokken middendeel en de schuin aflopende afdekking van de lagere zijdelen, alsmede het frijn- en bouchardeerwerk en de detaillering van de palen aan de voorzijde. Tot de weinige decoratieve elementen behoren verder het ventilatierooster aan de achterkant, de zigzagdecoraties van het hekwerk en het monogram op het draailuik aan de voorkant. Wat de beide taxussen vooraan de grafruimte betreft: de linkertaxus staat buiten de grafruimte en verstoort het symmetrische beeld. Datzelfde geldt voor de boltaxus die links deels over het monument heen is gegroeid en zeer waarschijnlijk oorspronkelijk geen deel uitmaakte van het monument. De beide taxussen die tegen het monument aan hebben gestaan, zijn bij de grond afgezaagd omdat ze het monument dreigden te ontzetten. Frappant is, dat symboliek bij het monument ontbreekt maar aan de taxussen is af te lezen. Traditioneel werd rond het graf een taxustak in de grond gestoken. In de christelijke traditie symboliseert de taxus de onvergankelijkheid, in andere tradities de onderwereld, dood en rouw. De grafkelder familie Muller-Smit op de algemene begraafplaats bij de Koepelkerk behoort tot de weinige bewaard gebleven vroeg 20ste-eeuwse grafkelders met opbouw in Zuid-Holland en zelfs in Nederland. Het monument in Arkel is derhalve van provinciaal funerairhistorisch belang als zeldzaam voorbeeld van een vroeg 20ste-eeuwse grafkelder met opbouw, compleet met een door een hekwerk en palen omgeven grafruimte. Voorts van waarde door het ontbreken van elke verwijzing naar het neoclassicisme en daarmee te typeren als voorloper van de nieuwe funeraire vormgeving. De taxussen zijn vanwege de symbolische waarde onmisbaar. Tenslotte is vanwege de samenhang van de beide historische personen, het grafmonument en de kerk sprake van een bijzonder cultuurlandschap. De grafkelder is omstreeks 1917 gebouwd in opdracht van de heer H.J.F. Muller uit Gorinchem. Het is een betonnen opbouw bekleed met hardsteen. Op de ijzeren deur zijn de dooreen gestrengelde letters M en S te zien, het monogram van Muller en Smit. Het onderhoud was toevertrouwd aan de Arkelse aannemer H.C. Gaikhorst en ook aannemer P. van Daalen heeft enkele jaren voor het noodzakelijke onderhoud gezorgd. De heer Muller overleed op 25 februari 1921, zesenzestig jaren oud en werd als eerste bijgezet in de grafkelder. Mevr. G. Muller-Smit stelde in 1926 het onderhoud van de grafkelder veilig door een overeenkomst met de gemeente Arkel af te sluiten. De gemeente ontving een schenking van f. 3.000,-- voor onderhoud van het familiegraf, ten eeuwige dage, met het recht om eventuele baten uit het fonds aan te wenden zoals de gemeente Arkel goeddunkt en anderzijds onder de verplichting een eventueel tekort in de onderhoudskosten voor rekening van de gemeente te nemen. In de grafkelder zijn bijgezet: H.J.F. Muller, geboren te Amsterdam en overleden te Gorinchem 25-02-1921. G. Muller-Smit, geboren te Nieuw-Lekkerland 21-06-1854 en overleden te Velp Gld. 28-05-1929. Bianca Angelina Wisboom-Radaeli, geboren te Bene-Vaciënne, Italië 06-06-1909 en overleden te Deventer 10-05-1954. Hendrik Jan Frederik Wisboom, geboren te Arnhem 30-01-1896 en overleden te Deventer 30-07-1964. Suzanne Johanna Eva Muller, geboren te Gorinchem 03-05-1875 en overleden te Oosterbeek 02-08-1959